Khóa nắm tròn (khóa tay nắm tròn) là vật dụng chúng ta tiếp xúc hàng ngày nhưng thường ít được quan tâm bảo dưỡng. Đa số mọi người chỉ thay khóa khi nó đã hỏng hoàn toàn và không thể mở được cửa. Tuy nhiên, trước khi "đình công", khóa thường phát ra những tín hiệu cảnh báo cụ thể.

Việc phớt lờ những dấu hiệu này có thể khiến bạn rơi vào tình huống trớ trêu: bị nhốt trong phòng tắm, không vào được nhà, hoặc nghiêm trọng hơn là trộm cắp đột nhập dễ dàng.

Dưới đây là 7 dấu hiệu báo động cho thấy ổ khóa của bạn đã "hết hạn sử dụng" và cần được thay thế ngay lập tức.

1. Tay nắm bị lỏng lẻo, rung lắc mạnh

Khi bạn cầm vào tay nắm và cảm thấy nó lỏng lẻo, rung lắc như sắp rơi ra khỏi cửa, đó là dấu hiệu cơ cấu ốc vít và lò xo định vị bên trong đã bị mài mòn hoặc gãy.

Tại sao nguy hiểm: Dù bạn có cố siết chặt ốc vít bên ngoài, tình trạng này thường sẽ tái diễn. Nếu để lâu, tay nắm có thể tuột hẳn ra ngoài khi bạn đang kéo cửa, gây chấn thương hoặc làm hỏng cánh cửa.

2. Chốt khóa không đàn hồi

Đây là dấu hiệu nguy hiểm nhất. Khi bạn vặn tay nắm nhưng chốt khóa không thụt vào hết, hoặc thụt vào nhưng không tự nảy ra khi thả tay.

• Nguyên nhân: Lò xo đẩy chốt đã bị gãy hoặc dão hoàn toàn.

• Rủi ro: Bạn có nguy cơ rất cao bị nhốt ở trong phòng và không thể ra ngoài dù có chìa khóa hay không. Hãy thay khóa ngay trước khi sự cố này xảy ra.

3. Chìa khóa khó vặn hoặc bị kẹt

Bạn đút chìa vào ổ nhưng cảm thấy sượng, khó vặn, phải lựa đúng một góc nào đó mới mở được, hoặc khó rút chìa ra.

• Nguyên nhân: Các bi khóa bên trong lõi khóa đã bị mòn không đều hoặc lệch vị trí.

• Rủi ro: Chìa khóa có thể bị gãy ngậm bên trong ổ bất cứ lúc nào, khiến việc mở cửa trở nên vô cùng phức tạp và tốn kém (phải gọi thợ phá khóa).

4. Nút bấm khóa trong bị "liệt"

Đối với khóa nắm tròn, nút bấm bên trong đóng vai trò chốt an toàn. Nếu bạn ấn nút nhưng nó tự nảy ra ngay (không giữ được trạng thái khóa) hoặc nút bị kẹt cứng không ấn được.

Ý nghĩa: Tính năng riêng tư và an ninh của khóa đã mất. Nếu đây là cửa phòng ngủ hoặc nhà vệ sinh, sự bất tiện là rất lớn.

5. Xuất hiện rỉ sét nặng và bong tróc

Nếu bạn thấy trên thân khóa, đặc biệt là phần cò khóa (lưỡi gà) và cổ khóa xuất hiện các vết rỉ sét màu nâu đỏ, lớp mạ bị bong tróc.

• Nguyên nhân: Do oxy hóa lâu ngày hoặc tiếp xúc với môi trường ẩm ướt (thường gặp ở cửa vệ sinh).

• Tại sao cần thay: Rỉ sét làm yếu các chi tiết kim loại. Một cú va đập mạnh hoặc cạy nhẹ cũng có thể làm gãy các chi tiết này, tạo cơ hội cho kẻ gian đột nhập.

6. Tiếng kêu lạ khi vặn khóa

Một bộ khóa tốt thường vận hành êm ái. Nếu khi vặn tay nắm, bạn nghe thấy tiếng "lạo xạo", tiếng kim loại cọ xát nghiến vào nhau (như tiếng nghiền sỏi).

Nguyên nhân: Dầu mỡ bôi trơn đã khô cạn, bụi bẩn tích tụ quá nhiều hoặc có chi tiết cơ khí bên trong đã bị vỡ vụn và đang kẹt vào các bộ phận khác.

7. Khóa từng bị cạy phá hoặc va đập mạnh

Nếu ổ khóa của bạn từng bị trộm cố tình cạy nhưng không thành, hoặc cửa bị va đập rất mạnh làm móp méo tay nắm tròn.

Lời khuyên: Đừng tiếc tiền, hãy thay ngay. Dù khóa vẫn có thể hoạt động, nhưng cấu trúc chịu lực đã bị tổn thương nghiêm trọng (gọi là "nội thương"). Khóa lúc này rất yếu và không còn khả năng bảo vệ tài sản.

Khóa nắm tròn có giá thành khá rẻ (từ vài chục đến vài trăm nghìn đồng) và rất dễ tự thay thế tại nhà chỉ với một chiếc tua vít. Đừng đợi đến khi "mất bò mới lo làm chuồng". Nếu khóa cửa nhà bạn đang gặp phải 1 trong 7 dấu hiệu trên, hãy lên kế hoạch mua khóa mới và thay thế ngay cuối tuần này để đảm bảo an toàn và sự tiện nghi cho gia đình.