Khóa tay nắm tròn là một trong những loại khoá cửa phổ biến và quen thuộc nhất trong mọi gia đình, văn phòng. Tuy nhiên, chính vì quá quen thuộc mà nhiều người lại bỏ qua việc tìm hiểu cấu tạo bên trong và cách sử dụng đúng. Điều này dẫn đến tình trạng khoá nhanh hỏng, kẹt rít, hay phải thay mới chỉ sau vài năm.

Tại Thế giới khoá cửa, chúng tôi tin rằng "của bền tại người". Hiểu rõ sản phẩm là bước đầu tiên để sử dụng hiệu quả. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng "mổ xẻ" chi tiết cấu tạo khoá tay nắm tròn và tiết lộ những bí quyết bảo dưỡng đã được kiểm chứng để giúp bộ khoá của bạn hoạt động trơn tru, bền bỉ lên đến 10 năm.

1. Cấu tạo chi tiết của khóa tay nắm tròn

Về cơ bản, một bộ khoá tay nắm tròn tiêu chuẩn (loại dùng cho cửa phòng, cửa thông phòng) được cấu thành từ 3 bộ phận chính: Tay nắm (hai bên), thân khoá (cụm chốt), và ổ khoá.

1.1. Tay nắm 

Đây là bộ phận chúng ta tương tác trực tiếp hằng ngày.

• Tay nắm ngoài: Là phần tay nắm ở bên ngoài cửa. Trên các loại khoá có chìa (như khoá cửa phòng, khoá cửa chính), đây là nơi chứa ổ khoá. Khi bạn tra chìa và vặn, ổ khoá sẽ điều khiển cơ cấu bên trong.

• Tay nắm trong: Là phần tay nắm ở bên trong cửa. Thay vì dùng chìa, nó thường có một nút bấm hoặc nút xoay (chốt vặn) để khoá cửa từ bên trong.

1.2. Thân khoá 

Đây là "trái tim" của bộ khoá, nằm âm bên trong cánh cửa, quyết định toàn bộ hoạt động cơ khí.

• Chốt khoá: Là phần kim loại hình vát thò ra thụt vào ở cạnh cửa, trực tiếp gài vào khung bao để giữ cửa đóng.

• Cò khoá: Là một chốt nhỏ nằm ngay cạnh chốt khoá chính. Đây là một cơ chế an ninh quan trọng. Khi cửa đóng, cò khoá bị ép vào, kích hoạt cơ chế "deadlatch", ngăn không cho chốt khoá chính bị cạy hoặc gạt vào (chống trộm dùng thẻ ATM, dao mỏng).

• Khoảng cách tâm: Đây là phần thân khoá chứa cơ cấu lò xo và liên kết. Nó quyết định khoảng cách từ mép cửa đến tâm của tay nắm.

1.3. Cụm ổ khoá và chìa

• Ổ khoá: Nằm ở tay nắm ngoài, chứa các "pin" (bi) bên trong. Chỉ khi tra đúng chìa khoá, các pin này mới được xếp thẳng hàng, cho phép bạn xoay ruột khoá.

• Chìa khoá: Dùng để mở khoá từ bên ngoài.

1.4. Các phụ kiện đi kèm

• Mặt đối: Là miếng kim loại được lắp trên khung bao cửa, có lỗ để chốt khoá gài vào. Nó giúp gia cố khung cửa và định vị chốt khoá chính xác.

• Ốp hãm: Là phần ốp tròn trang trí, che đi các lỗ khoan và vít trên cửa, cố định hai tay nắm lại với nhau.

• Vít: Bộ vít dùng để cố định thân khoá, tay nắm và mặt đối.

2. Bí quyết sử dụng khoá tay nắm tròn bền bỉ 10 năm

Hiểu rõ cấu tạo giúp chúng ta biết cách "chăm sóc" khoá đúng cách. Dưới đây là 5 bí quyết vàng giúp bộ khoá của bạn vận hành êm ái vượt thời gian.

2.1. Lắp đặt chính xác ngay từ đầu

Đây là yếu tố quan trọng nhất. Một bộ khoá dù đắt tiền đến đâu cũng sẽ nhanh hỏng nếu lắp đặt sai.

• Đảm bảo độ đồng tâm: Lỗ khoan trên cửa (cho thân khoá) và lỗ trên khung bao (cho mặt đối) phải tuyệt đối thẳng hàng.

• Không để cấn, kẹt: Khi đóng cửa, chốt khóa phải đi vào mặt đối một cách nhẹ nhàng. Nếu cửa bị xệ hoặc vênh, chốt khoá sẽ bị cấn, gây mòn cơ khí và rất nặng tay khi vặn.

• Siết vít vừa đủ: Siết vít quá chặt có thể làm móp méo thân khoá, gây kẹt cơ cấu bên trong.

2.2. Sử dụng đúng cách

• Không đóng sập cửa: Thói quen đóng cửa quá mạnh (sập cửa) tạo ra lực xung kích lớn, làm hỏng lò xo, chốt khoá và làm lỏng vít.

• Không treo đồ lên tay nắm: Nhiều người có thói quen treo túi xách, quần áo lên tay nắm. Trọng lượng này sẽ kéo xệ tay nắm, làm hỏng lò xo và trục liên kết.

• Vặn tay nắm dứt khoát: Khi mở cửa, hãy vặn tay nắm hết hành trình để chốt khoá rút vào hẳn rồi mới đẩy cửa. Tránh vừa vặn vừa đẩy, gây mài mòn chốt.

2.3. Bảo dưỡng định kỳ

Đây chính là bí quyết then chốt. Giống như xe máy, khoá cũng cần được "thay dầu".

• Thời gian: 6 tháng/lần (cho khu vực khô ráo) hoặc 3 tháng/lần (cho khu vực ẩm ướt, gần biển).

• Chất bôi trơn: Tuyệt đối không dùng dầu ăn, mỡ bò hoặc nhớt xe máy. Chúng sẽ đóng cặn, bám bụi và làm kẹt ổ bi. Hãy dùng:

  • Bột than chì: Tốt nhất cho ổ bi.

  • Dung dịch bôi trơn chuyên dụng: Xịt một lượng nhỏ vào ổ khoá và các khe hở của chốt khoá để làm sạch rỉ sét và bôi trơn.

• Cách làm: Xịt chất bôi trơn vào ổ khoá, tra chìa vào vặn qua lại vài lần. Xịt vào phần chốt khoá và cò khoá, sau đó vặn tay nắm nhiều lần để dầu thấm sâu.

2.4. Siết vít và làm sạch

Bụi bẩn và vít lỏng là kẻ thù thầm lặng.

• Làm sạch: Dùng khăn mềm, ẩm (không dùng hoá chất tẩy rửa mạnh) để lau bụi bẩn bám trên tay nắm.

• Kiểm tra vít: Dùng tua-vít để siết lại các vít ở tay nắm và mặt đối nếu chúng bị lỏng do rung động khi đóng mở.

3. Chọn đúng thương hiệu chất lượng ngay từ đầu

Bí quyết cuối cùng, cũng là nền tảng: Bạn không thể bắt một bộ khoá kém chất lượng hoạt động bền bỉ 10 năm. Việc đầu tư vào một thương hiệu uy tín ngay từ đầu sẽ tiết kiệm chi phí sửa chữa về sau.

• Chất liệu: Ưu tiên các loại khoá làm từ Inox 304, đồng thau. Chúng có khả năng chống rỉ sét vượt trội so vơi hợp kim kẽm hay sắt mạ.

• Thương hiệu uy tín: Các thương hiệu lớn đã được kiểm chứng về độ bền cơ khí. Các chi tiết bên trong của họ được làm từ vật liệu tốt, độ chính xác cao, ít bị mài mòn.

Một bộ khoá tay nắm tròn có cấu tạo cơ khí khá tinh vi. Việc hiểu rõ các bộ phận như thân khoá, chốt khoá, cò khoá giúp chúng ta ý thức hơn trong việc sử dụng.

Để đạt được độ bền 10 năm, bí quyết nằm ở sự kết hợp của 3 yếu tố: Lắp đặt chuẩn, sử dụng đúng cách và bảo dưỡng định kỳ. Và quan trọng nhất, hãy chọn mua sản phẩm từ các thương hiệu uy tín tại những nhà phân phối chính hãng như Thế giới khóa cửa.